گزارش کمیسیون عمران مجلس درباره نتایج بررسی وقوع سیل در دشتستان با گذشت بيش از 4 ماه از این حادثه قرائت شد.

به گزارش اتحاد جنوب به نقل از خبرگزاری آریا، مهرداد بائوج لاهوتی سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گزارش کمیسیون متبوعش در مورد بررسی وقوع سیل در استان بوشهر را در صحن علنی خانه ملت قرائت کرد.

نماینده مردم لنگرود در مجلس گفت: هیأتی سه‌نفره به ریاست علی‌پور نماینده‌ مجلس و رئیس کمیته راه و ترابری کمیسیون عمران و آقایان حسین‌زاده و موسوی‌نژاد نمایندگان مجلس از مناطق جنوبی بازدید داشتند و به بررسی جوانب امر پرداختند. اینک مهمترین نتایج بررسی به شرح ذیل تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌گردد.



وی درباره بررسی های انجام شده درباره سیل استان بوشهر بیان کرد: در جنوب کشور در پی بارندگی‌های کم سابقه استان بوشهر با میانگین بیش از ۱۲۰ میلیمتر بارش در مدت زمان کمتر از چهار ساعت، رودخانه‌ها طغیان و با جاری شدن آبهای سطحی، مناطق وسیعی از استان بوشهر به خصوص شهرستانهای دشتستان و بوشهر دچار سیل و آبگرفتگی شدند و بخشهای مختلفی از جمله تأسیسات زیربنائی، راههای اصلی،‌ روستایی و عشایری، واحدهای دامی،‌ شیلات و مناطق مسکونی دچار خسارات سنگین شد.

لاهوتی ادامه داد: میزان بارندگی‌های ثبت شده در ایستگاههای بوشهر و دشتستان به ترتیب ۱۳۰ و ۱۴۷ میلیمتر که دارای دوره بازگشت بیست و پنج‌ساله بوده است. بررسی‌ها حاکی از آن است که تکمیل سد دالکی می‌توانست سیلاب مزبور را مهار و ضمن تأمین آب مورد نیاز برای ۱۱۵۰۰ هکتار از اراضی پایین دست، از بروز خسارات وارده جلوگیری نماید.

لاهوتی همچنین درباره نتایج بررسی های سیل استان بوشهر تصریح کرد: مجموع خسارات‌وارده به استان بوشهر در سیل مزبور ۱۵۲۹ میلیارد ریال که شامل ۳۹۴ میلیارد ریال به بخش کشاورزی، ۷۲۹ میلیارد ریال به تأسیسات زیربنائی و ۴۰۵ میلیارد ریال به بخشهای مسکونی، تجاری و صنعتی برآورد شده است. در این سیل بیشترین خسارت به شهرستان‌های دشتستان، بوشهر و دیلم وارد گردید و با کمال تأسف پنج نفر از هموطنان عزیز استان بوشهر جان باختند.

وی افرود: عدم حضور به موقع مسؤولان اجرائی کشور و استان در مدیریت و امدادرسانی به‌گونه‌ای که استاندار تا چند روز پس از وقوع سیل، در منطقه حضور نیافته و مدیریت این حادثه به فراموشی سپرده شده بود و همچنین بازتاب ضعیف واقعه مزبور در رسانه ملی با عنایت به این که می‌توانست نقش مؤثری در اطلاع‌رسانی مشکلات و معضلات ایفاء کند و متأسفانه به نحو شایسته‌ای به این رسالت عمل نکرد، مورد انتقاد نماینده محترم دشتستان در مجلس شورای اسلامی است. جزئیات خسارات وارده به استان بوشهر به شرح پیوست «ج» این گزارش تقدیم می‌شود.

نماینده مردم لنگرود درباره بعضی از علل وقوع حادثه و موارد تشدیدکننده بحران در سیلها به موارد زیر اشاره کرد:

۱- ضعف توان مدیریت بحران استان و عدم وجود امکانات و اعتبارات لازم برای مدیریت بحران به‌دلیل تفکیک مدیریت توزیع اعتبارات و مدیریت بحران منطقه همچنین در اختیار نداشتن اعتبار، بودجه و تنخواه

۲- خشکسالی‌های اخیر و افزایش دامنه سیل به‌دلیل شدت، میزان و تداوم بارشها

۳- عدم ساماندهی مناسب حوضه‌های آبریز، مسیل‌ها و رودخانه‌ها و همچنین قرار گرفتن شهرها و روستاها در کنار رودخانه‌ها و مسیل‌ها و نبود زیرساخت‌های مناسب شهری و روستایی در تخلیه مناسب سیلاب‌های ورودی‌ به مناطق مسکونی

۴- عدم نظارت لازم بر رعایت حریم رودخانه و همچنین نحوه ساماندهی مسیل‌های عبوری از شهرها و آبادی‌ها از جمله ساخت و ساز در مسیر سیلاب، حریم و بستر، عدم رعایت معیارهای هیدرولیک جریان رودخانه در احداث پلهای احداثی و دیگر سازه‌های متقاطع با رودخانه، تغییر مسیر طبیعی رودخانه‌ها و آبراهه‌ها از مسیر بستر طبیعی خود و کشت و زرع در این مسیرها، برداشت ناصحیح و غیراصولی مصالح رودخانه‌ای، فرسایش دیواره‌های جانبی رودخانه‌ها و تخلیه زباله و نخاله‌های ساختمانی و غیره در بستر رودخانه‌ها

۵- نفوذپذیری پایین خاک در استان بوشهر و قرارگرفتن در سطح ارتفاع پایین‌تری نسبت به دیگر استانهای همجوار و تجمیع سیلاب حوضه‌های آبریز وسیع

وی همچنین توصیه‌هایی جهت کاهش خسارات سیل را به شرح ذیل بیان نمود:

۱- نظارت جدی بر حفظ مراتع و جنگلها

۲- احداث بندهای خاکی و سدهای آبخیزداری به منظور کنترل و ذخیره‌سازی سیلاب‌ها

۳- بهسازی آب‌بندها، سازه‌های متقاطع نظیر بند انحرافی و آبگیرها

۴- احداث و بهینه‌سازی دیواره‌های سیل‌بند و کانال‌های آبرسانی

۵- بهسازی و اصلاح مسیر رودخانه‌ها به‌ویژه در محدوده شهرها و همچنین پاکسازی و لایروبی منظم مسیل‌ها و رودخانه‌ها در راستای افزایش ظرفیت تخلیه سیلاب

۶- آزادسازی، کنترل و رعایت حریم و بستر رودخانه‌ها و مسیل‌ها

۷- ایمن‌سازی مناطق مسکونی با احداث دیوارهای حفاظتی و ساحلی و همچنین احداث تأسیسات هدایت آبهای سطحی

۸- افزایش ارتفاع پلها (لازم به توضیح است اهالی بسیاری از مناطق مسکونی به‌ویژه در بافتهای فرسوده، پلهای غیراستانداردی به منظور دسترسی به منازل خود بر روی مسیل‌ها ایجاد کرده‌اند که موجب توقف تنه درختان، زباله و در نتیجه کاهش ظرفیت کانال‌ها و آبگرفتگی معابر و منازل  می‌گردد.)

۹- راه‌اندازی سامانه‌های هشدار سیل

لاهوتی مهمترین مشکلات موجود در مدیریت حوادث مشابه را نیز بدین صورت بیان کرد:

۱- کاهش توان مدیریت بحران به دلیل تفکیک مدیریت بودجه و مدیریت بحران‌این مهم تبدیل به یکی از اصلی‌ترین مشکلات مدیریتی پس از وقوع حوادث گردیده است. به‌طوری‌که بعضاً استانها در زمان وقوع حوادث در تأمین و بسیج امکانات با مشکل جدی مواجه شده و استانداران به عنوان نمایندگان عالی دولت در مناطق،‌ فاقد هرگونه تنخواه جهت هزینه‌کردن آن در موقع اضطرارای می‌باشند.

۲- کمبود اعتبارات مورد نیاز در مراحل چهارگانه آمادگی، پیشگیری، مقابله و امداد

۳- نبود سدهای مخزنی و ذخیره‌ای آب در مسیر رودخانه‌ها و دره‌های فصلی

۴- عدم رعایت حریم و بستر مسیل‌ها و رودخانه‌ها

۵- نبود زیرساختهای مناسب شهری از قبیل دیوارهای حفاظتی و کانال‌های دفع آبهای سطحی

۶- عدم توجه شهروندان به اطلاعیه‌ها و اخطاریه‌های صادره

در پایان لاهوتی با ارائه پیشنهاداتی به شرح زیر خواستار انجام اقدامات لازم جهت کاهش خسارت های حوادث مشابه شد:

۱- تمرکز مدیریت اجرائی و توزیع اعتبارات حوادث غیرمترقبه در ستاد مدیریت بحران کشور در حال حاضر توزیع اعتبارات حوادث غیرمترقبه در اختیار معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور می‌باشد، در حالی‌که مدیریت اجرای حوادث برعهده ستاد مدیریت بحران است. لذا لازم بنظر می‌رسد در بودجه سال ۱۳۹۲ اعتبارات حوادث غیرمترقبه از معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور به ستاد مدیریت بحران کشور انتقال یابد.

۲- قرار گرفتن تنخواه مورد نیاز در اختیار ستاد مدیریت بحران و استانداران جهت اقدامات اضطراری در مدیریت حوادث غیرمترقبه

۳- پیش‌بینی و تقویت ردیفهای مستقل جهت حوادث غیرمترقبه

۴- اجرای طرحهای آبخیزداری در نواحی بالادست و نظارت ویژه بر نحوه برداشت و احیای جنگلها و مراتع و همچنین کنترل حریم و بستر رودخانه‌ها

۵- بررسی موانع و کمبودهای قانونی جهت کنترل مؤثر حریم و بستر رودخانه‌ها و مسیل‌ها به خصوص در مناطق مسکونی/س