اتحاد خبر_زهره عرب: حیدر کاشف، روزنامه نگار، نویسنده و فعال اجتماعی دشتستانی٬ زاده ی 29 اردیبهشت 1364، در عصر یکی از روزهای میانی دی ماه مهمان دفتر هفته نامه ی اتحاد جنوب شد و از کم و کیف سالها فعالیت در حوزه رسانه و همچنین جزئیات فعالیت های اجتماعی و مدنی خود گفت.

به گزارش "اتحاد خبر"، این روزنامه نگار و فعال اجتماعی در شرح خلاصه ای از فعالیت های اجتماعی خود اظهار داشت: از حدود سال 79 و با فعالیت در سازمان ملی جوانان سابق فعالیت های خود را آغاز کردم، بعدها در دانشگاه و انجمن های مختلف نیز فعالیت هایی داشتیم. مهندسی عمران می خواندم و ترم آخر و پایان تحصیلات من مصادف با اتفاقات 88 شد که در ترم آخر تحصیلات من به دلایلی نیمه کاره ماند. از اواسط دوران دانشگاه نیز گرایش بیشتری به نوشتن و فعالیت مطبوعاتی پیدا کردم. اولین بار یک نشریه با همکاری تعدادی از دوستان مجازی -که هیچکدام یکدیگر را ندیده بودیم- راه اندازی کردیم. سپس در سال 90 یک نشریه یا بهتر بگویم فصلنامه ایرانشناسی که سراسر مصاحبه و تحلیل و تحقیق و پژوهش بود را منتشر نمودیم که به مدت دوسال چاپ شد و بعدها به دلیل مسائل مالی به فعالیت خود ادامه نداد. تا اینکه در سال 92 که به برازجان آمدم پس از چند سال با آقای شبانکاره دیداری داشتم که این مصادف شد با اولین جلسه هامون و در این سلسله جلسات توانستیم پایه گذار گفتگوهای تاثیرگذاری در باب فرهنگ و جامعه باشیم.

حیدر کاشف ادامه داد: در آن زمان با هامون، اتحاد جنوب و نشریات مختلف استان -مجازی و چاپی- کار می کردیم و مطلب، و نقد می نوشتیم و یا در فعالیت های اجتماعی حضور داشتیم. تا امروز که این فعالیت ها و حضور در عرصه های اجتماعی و مدنی ادامه دارد.

وی تصریح کرد: فعالیت های اجتماعی در برازجان ساختار خاص خود را دارد و خیلی تشکیلاتی یا نظام مند نیست و بنده نیز مدتی است که فعالیتی به شکل پیگیر ندارم. در فعالیت های مجازی نیز نقدهایی را بر سازوکارها و اقدامات انجام شده نوشته و در رسانه ها منتشر می کردیم. در سال ۹۲ با تعدادی از دوستان گروه شهروند مسئول را ساختیم و فعالیت ها و کمبودها و مسائل مختلف شهر از این طریق پیگیری میشد. باید بگویم که متاسفانه در فعالیت های اجتماعی  بیشتر تمرکزها بر روی شهرداری و شورا است و یکی از دلایل جدایی من از بدنه فعالیت های اجتماعی و کمرنگ شدن نیز همین است. چرا که سازمان ها و ادارات دیگر بسیار بیشتر از شهرداری و شورای شهر محل نقد و ایراد هستند، در حالی که بدون هیچ نظارت مدنی کار می کنند. یکی از نمونه های آن مسئله آب بود که سالها کسی کاری با آن نداشت و هیچکسی نمی گفت که چرا سهمیه ی مازاد آب خط کازرون به بوشهر اضافه شد تا اینکه بحران آب به این شکل پیش آمد و در تابستان گذشته ما عواقب این معضل را دیدیم. بیشتر فعالیت های صورت گرفته مجازی است و به صورت  عملی نیست مگر اینکه آن فرد در جایی با نیت خاصی حضور یابد، گاها یک سری از مسائل بسیار شخصی می شود و شخصی شدن مسائل اجتماعی هم آفت اول و آخر این نوع فعالیت ها می باشد و اینگونه است که دلسردی به وجود می آید.

کاشف در خصوص ادامه فعالیت های خود اظهار داشت: بعدها با دوستان در انجمن گردشگری صدای چرخاب همفکری و مشاوره و همکاری نمودیم که این انجمن از نهادهای خوبی است که کار و حیطه فعالیت خود را به شکل تخصصی دنبال می کند و در سطح ملی نیز موفقیت هایی داشته است.

از این فعال اجتماعی پرسیدیم "چرا فعالیت خود را طی سالهای اخیر کاهش داده اید"، در پاسخ گفت: فعالیت ها سابقا خیلی رنگ و بوی سیاسی و یا حب و بغض نداشت، اما امروز شخصی به عنوان فعال مدنی اعلام حضور و موجودیت می کند و بعد می بینیم که بلندگو و یا تریبون فلان نهاد یا مسئول است و اگر هم اعتراضی می کند جهت دار است. مثلا شورای قبل خیلی علاقه داشت که مسائل را به شکل شخصی جلوه دهد در حالی که نقدهای ما کاملا فنی بود. در میان مسئولان نیز نقد جا نیفتاده و خیلی از مدیران تصور می کنند که منتقد٬ با شخص آنان مشکل دارد، در واقع فرهنگ نقد هنوز در جامعه ما جا نیفتاده در حالی که خیلی هم سعی کرده ایم تا این فرهنگ را جا بیاندازیم اما استهلاک انرژی فعالان باعث شد که خیلی ها از این قطار پیاده شوند. البته این اتفاق تا حدودی هم خوب است، چون بسیاری از افراد به سمت فعالیت و حوزه تخصصی خود رفتند مثلا در حوزه محیط زیست فعال شدند و به این شکل فعالیت ها متمرکز و از پراکندگی کاسته شده است. باید فعالیت ها و حرکت ها به گونه ای باشد که زمینه ها و بستر جهت استفاده های اشخاص و همچنین سیاسی شدن و بروز اغراض و امراض در این حوزه که خود آفت مطالبه گری و فعالیت های اجتماعی و مدنی می باشد، پیش نیاید.

حیدر کاشف تاکید کرد: مطالبه گر باید بداند که بی احترامی به هیچکس پذیرفته نیست و باید مطالبات حقیقی مردم را بخواهد نه مطالبات شخصی؛ و از مطالبه گری به عنوان ابزار فشار بر یک مسئول استفاده نکند. مجموع این مسائل باعث دلسردی و رها کردن کار شد و الان نهایت کاری که از من برمی آید این است که به شکل مفرد مسائلی را که به نظرم می رسد بیان کنم یا بنویسم شاید به گوش کسی رسید و گوش شنوایی برای آن پیدا شد. ما فعال مدنی و منتقدانی داشته ایم که با یک پست رده چندمی خاموش شده اند که این مایه تاسف است.

وی در خصوص حواشی و آسیب های فعالیت مدنی گفت: مسئله بسیاری از فعالین مدنی شهر موضوع اقتصاد است. گاهی دیده شده شخصی واقعا دلسوز است و شبانه روز تلاش می کند و از آن طرف می بیند که در کار و زندگی خودش مانده است و بعد می بیند که فرد دیگری دارد با کار در دستگاه مسئولین راحت زندگی خود را پیش می برد. اگر فعالین مدنی و اجتماعی از یک رفاه نسبی برخوردار بودند خیلی راحت تر می توانستند فعالیت های مدنی و مطالبه گری خود را پیش ببرند اما متاسفانه بسیاری از پیش زمینه ها و بسترهای موردنیاز برای این نوع فعالیت ها فراهم نیست و فعالان نیز با خود می گویند زمانی را که برای تغییر یک مصوبه و یا پیگیری یک مشکل اختصاص می دهیم همان را برای پیشرفت زندگی خود می گذاریم تا حداقل آخر ماه دغدغه اقساط بانکی را نداشته باشیم!
 
این روزنامه نگار با اشاره به بررسی و مطالعه بر روی کیفیت فعالیت های اجتماعی در شهرهای دیگر گفت: من دو-سه سالی را در اهواز زندگی کردم و آنجا با تعدادی از دوستان ارتباط داشتیم. متاسفانه ما خیلی به دانش روز و ملزومات مطالبه گری روز آشنا نیستیم و خیلی حرفه ای نشده ایم. صبح تا شب فقط به شهرداری تمرکز کرده ایم و به این توجه نمی کنیم که با این کار اعتماد به نفس و روحیه کار را از اینها گرفته ایم و فعالان مدنی و یا منتقدان به این نگاه نمی کنند که از لحاظ فنی و دانش شهرسازی نظر بدهند و خیلی ها حتی درباره یک المان بدون داشتن تخصص نظر می دهند. خاطرم هست که در شورای قبل بر سر موضوع نصب تندیس غضنفرالسلطنه خیلی ها از روی تعصبی که داشتند می گفتند که تندیس تنها باید در روبروی دژ نصب شود، در حالی که اصلا جای مناسبی نبود. ما در مقایسه با شهرهای دیگر تخصصی به مسائل نگاه نمی کنیم، و سلیقه ای نگاه می کنیم، تفاوتی که می بینم این است. من از لحاظ تاثیر می گویم چرا که حجم کار مهم نیست بلکه در نهایت تاثیرگذاری آن اهمیت دارد. شما وقتی از قانون و عرف موضوع و مسائل تخصصی یک حوزه اطلاع داشته باشی خیلی بهتر می توانی تاثیر بگذاری. از لحاظ حجم کار و فعالیت ها بسیار فعال تر هستیم اما تاثیرگذاری هم مهم است، برای نمونه می گویم در پارک شهید کشتکار برازجان مجسمه حیواناتی چون فیل و کلاغ و زرافه نصب شده است در حالی که در تمام دشتستان ما کلاغ نداریم و این یک نماد نیست، هیچکس هم نیامده بگوید که چرا و به شکل فنی و تخصصی به اینگونه مسائل نپرداخته ایم.

کاشف در تشریح کمبودهای شهری خاطرنشان کرد: من هیچگاه مصداقی به ضعف ها نگاه نکرده ام و به اعتقاد من هیچگاه این نگاه نمی تواند حل کننده مسائل باشد و ممکن است امروز بتوانیم مسئله آب را حل کنیم اما موضوع و مشکل بعدی چه؟ اصلا برنامه جامع و چشم انداز بلندمدت نداریم به همین خاطر بحران پشت بحران به وجود می آید. مسئله اصلی برازجان آب است که تصور نمی کنم به این زودی حل شود. کمبود آب در برازجان و بوشهر خود ناشی از مسائل زیادی است که عواقب زیادی هم دارد. در بقیه شهرهای استان بوشهر نیز به دلیل سوء مدیریت مشکلاتی داریم که این در تمام حوزه ها می تواند مشکل ساز باشد. مسئله بعدی نیز ترافیک و ساختار شهری برازجان است که همین حالا نیز مشکل ساز شده است و در طی 10 الی 20 سال آینده گرفتاری های زیادی را به وجود خواهد آورد. مشکل اصلی ما عدم برنامه ریزی شهری می باشد. برای خیابان بازار دیگر هیچ راهکاری وجود ندارد و امروز دیگر تنها راهکارهایی با هزینه سرسام آور مطرح است و تنها راه حل با کمترین هزینه این است که خیابان بازار را به پیاده راه تبدیل نماییم و چهارراه شریعتی به سمت بازار تبدیل به روگذر و زیرگذر شود. بی شک این مسیر در سالهای آینده زمینه ساز بروز مشکلاتی خواهد شد و ترافیک هایی که تبدیل به گره کور شده اند.

وی افزود: بازار روز برازجان می توانست به عنوان یک جاذبه در سطح کشور معرفی شده و برازجان را به یک قطب گردشگری تبدیل نماید. بازار سرپوشیده باید احیاء شود و بافت قدیمی آن حفظ شود، ساختار بازار روز ساماندهی شود، خیابان بازار به پیاده راه تبدیل و در این پیاده راه سفره خانه های سنتی و مراکز اقامتی و بومگردی ایجاد شود. شما هیچ شهر صدهزار نفری را در سراسر کشور پیدا نمی کنید که دارای چنین مجموعه متمرکز و بازار در شکل کلاسیک خود باشد اما متاسفانه هیچ شهرداری در این خصوص نخواسته و یا نتوانسته است کار ماندگاری انجام دهد، و در نهایت این فرصت و ظرفیت به حال خود رها شده و بازار به همان شکل و حتی بدتر از روز اول به سمت تخریب رفته است. متاسفانه ما از داشته های خود به خوبی استفاده نمی کنیم.

این فعال اجتماعی با اشاره به آسیب های مطالبه گری عنوان کرد: شهردار کنونی در روزی که آمد ایده های خوبی داشت تا اینکه عملکردش کم کم به سمت المان روبروی دژ رفت! مشکل این است که سلیقه مخاطب در حال نابودی است و از مطالبات کلان شهری به نمادهای این چنینی تنزل یافته است. نقش مطالبه گران در این میان هشدار دهندگی است، باید مردم را آموزش داد که نباید با این سطح سلیقه ٬مسئولی با سابقه و ایده های خوب را به پایین سوق دهیم. نمادهای مبلمان شهری را نمی توان به این صورت جانمایی و نصب نمود، بلکه این اقدامات باید به شکل کارشناسی و با جانمایی تخصصی و با برنامه ریزی صورت بگیرد. ما بستر را درست نکرده ایم و در حال انجام رونمایی هستیم، متاسفانه سطح سلیقه شهروندان و مطالبات مردم ما پایین است و در این میان مسئولین ما هم چندان مقصر نیستند، سطح سواد و آگاهی فعالان و مردم ما بالا نرفته است و باید دو طرف تقویت شوند. متاسفانه ما زیست شهری و زیست مدنی را کاملا فراموش کرده ایم و نگاهمان تنها جلوی پایمان را می بیند.
حیدر کاشف تاکید کرد: راه حل این آسیب ها نظام مند کردن فعالیت ها در قالب انجمن ها است. متاسفانه نام سمن ورد زبان همه شده است و یک سری نام ها و گروه هایی بدون دیدگاه خاصی فعالیت می کنند، من خیلی از این گروه ها را یک باند می دانم که کارهای اقتصادی و یا غیره... انجام می دهند و خط مشی یا هدف مشخص و یا چارت سازمانی ندارند. این نظام مند بودن تنها راه حل برای جلوگیری از سوءاستفاده ها و مشکلات دیگر است.

این فعال اجتماعی در پاسخ به این سئوال که فعال ترین سمن های دشتستان از نظر شما کدامند؟ گفت: در میان انجمن هایی که الان فعالیت می کنند انجمن "صدای چرخاب دشتستان" در حوزه خودش خوب فعالیت می کند و به سمت حرفه ای تر شدن هم پیش می رود. انجمن زمین پاک هم که تقریباً هر هفته فعالیت و برنامه دارد و می داند که چه می خواهد و این تخصصی شدن خیلی خوب است. هر گروه و انجمن یا نهادی که تخصصی شد هم خودش خوب فعالیت دارد و هم اینکه شهر در کنار آن پیشرفت می کند. انجمن های دیگر صرفا یک الگوبرداری انجام می دهند و یا جلسات هفتگی بدون بازخورد و تاثیر چشمگیر٬ برگزار می کنند٬ چون گفتگو تا یک جایی جواب می دهد. حس می کنم اگر به این شکل و تمرکز بر فعالیت تخصصی پیش برود آینده روشنی برای این حوزه وجود خواهد داشت.
 
وی در پاسخ به سوالی که "آیا مسئولی را می شناسید که تعامل خوبی با فعالان مدنی داشته باشد"، گفت: شورای این دوره و فرماندار دشتستان و همچنین معاونین ایشان در این چند سال به شکل خوبی با فعالان مدنی تعامل داشته اند و دسترسی فعالان مدنی به این دوستان راحت تر بوده است. وقتی با دوره های قبل مقایسه می کنیم که تحمل عنوان کردن کوچکترین موارد را هم نداشتند و آستانه تحمل بسیار پایین بود ولی این شورا به خاطر جوان بودن و همچنین فرمانداری و حتی شهردار محترم بسیار پاسخگو بوده اند و فعالیت و تعامل خوبی دارند. باید دید که این تعامل به کجا می انجامد، زیرا بعضی مواقع می بینیم که این تعاملات نیز خیلی صادقانه نیست.

پرسیدیم شما در فضای مجازی نسبت به اتفاقاتی چون حذف سهمیه تیم پرسپولیس برازجان هم فعالیت هایی داشته اید، در این خصوص بیشتر توضیح دهید، که اینگونه پاسخ داد: من در چند هفته گذشته یادداشتی را بیشتر با محوریت مشکلات تیم هندبال ستارگان در کنار هشداری به وضعیت پرسپولیس نوشتم که خیلی از مشکلات دم دستی و ساده ای داشتند. این همزمان با مشکلات تیم پرسپولیس بود و متاسفانه یک یا دو روز پس از منتشر شدن این یادداشت سهمیه تیم پرسپولیس واگذار شد. متاسفانه نگاه همه به شهرداری است، شهرداری بخش بودجه دولتی و بخشی نیز به پرداخت عوارض و مالیات توسط مردم دارد و موضوع دیگر اینکه درآمد شهرداری برازجان به اندازه شهرداری بوشهر نیست که انتظار کمک میلیاردی به بخش ورزش شهر را داشته باشیم. از طرفی سرمایه گذاران شهر ما تنها در حوزه های خاصی ورود کرده اند و سرمایه گذاری در بخش ورزش جا نیفتاده است، متاسفانه در این ارتباط مطالبه گری و طرح موضوع نشده است. اعتراضات و انتقادات زیادی پس از درج یادداشت من صورت گرفت؛ متاسفانه بهانه های خوبی برای نقد کردن نداریم٬ مگر تیم ستارگان چه نفعی می تواند برای من یا دیگری  داشته باشد که متهم به استفاده شخصی شوم؟

این روزنامه نگار و فعال اجتماعی با اشاره به کمبودها و مشکلات حوزه ورزش دشتستان ابراز داشت: ورزشهای انفرادی نماد خوب و کاملی برای نشان دادن راندمان کار حوزه ورزش نیست، اما اگر شما بتوانی یک تیم و یک مجموعه را به موفقیت برسانی که نیاز به یک بودجه و مدیریت خوب و قوی و هماهنگ دارد آنگاه می توان گفت موفق عمل شده است.

حیدر کاشف با بیان اینکه متاسفانه هیچ فکری در مورد رونق و تقویت ورزشهای جمعی نداریم، گفت: برای بازی های تیم هندبال ستارگان با یک تبلیغ ساده بسیاری از خانمها و آقایان آمدند و شور و نشاطی پدید آمده بود، و حتی خیلی از تماشاگران هم اصلا ورزشی نبودند. متاسفانه مدیران و متولیان هیچ فکر و ایده ای در این مورد ندارند و بخش خصوصی هم برنامه مدون و خوبی در این خصوص ندارد، در واقع دیدگاه بلندمدتی وجود ندارد. سازمانهای دولتی هم هزینه نمی کنند و سال به سال تیم ها به اجبار به ارگان ها و نهادهای مختلف برای دریافت کمک مراجعه می کنند که این کمک های موردی جوابگو نیست. راهکار ماندگار برای حل این موضوع توسل به بخش خصوصی است و سرمایه گذاران باید در این حوزه وارد شوند چون ورزش یک سرمایه گذاری بلندمدت است و ما هنوز حتی نتوانسته ایم تماشاگر را به استادیوم بیاوریم تا توجیهی برای سرمایه گذاری و تضمینی برای جبران و برگشت سرمایه داشته باشد.

وی تاکید کرد: در پایان امیدوارم که این نگاه مسکن گونه و دم دستی در میان مردم و مسئولین و فعالان مدنی ما تبدیل به یک نگاه بلندمدت و موثرتری شود و یک دیدگاه تاثیرگذار در قالب چارچوب مشخص جایگزین سطحی نگری های موجود شود.

«شایان ذکر است هفته نامه اتحاد جنوب و پایگاه خبری اتحاد خبر در نظر دارند هر هفته با یکی از فعالان اجتماعی شهر برازجان گفتگو نموده و به انعکاس دغدغه های آنان اقدام نماید. منتظر گفتگوهای بعدی ما در هفته های بعد باشید.»