بی قانون بن بادگیر:

در آداب شهریه:
و ای فرزند، بدان که فرزند را هرچه کمتر بهتر. که بیش فرزندی، رنج فراوان آرد در روزگار نیامده. چرا که به زودی اولاد تو در رسند ( بزرگ شوند ) و تو را از به مکتب نهادنشان چاره نباشد و اگر پدر را درآمد نباشد، لابد پدر درآمدنی باشد. چنان که شاعری گوید:

ای که فرزند تو شاگرد دبستان شده است
مشکلات تو دگر سخت فراوان شده است
اقتصاد تو دگر می نشود روی به راه
 چه قَدَر جیب تو چون دولت سودان شده است

و زنهار که از تحصیل راهگان(مجانی) سخن همی بنگویی که آن قانون را غبار کهنگی از یاد ببرده باشد و چون تو مر فرزند را به دبیرستان همی فرستی، زینهار که با جیب خالی به دریافت کارنامه همی نروی که ندهند.

حکایت: چنان شنودم که اندر شارستان ورازجان، مردی بود که او را بوالحسن مدیری گفتندی و این بوالحسن را از آن جهت « مدیری» گفتندی که قریب یک قرن مدیر بودی اندر مدرسه و اجدادش همگی مدیر. و این بوالحسن در اخبار بشنود که وزیر همی گفته که شهریه گرفتن جرم باشد. پس چون صبح به مدرسه اندر شد، مکتوبی محرمانه ( بخشنامه ای ) بدیدی موکّد به امضای وزیر که شهریه همی گیرید.

پس بوالحسن با خویش گفتی: دریغا ندانم که شهریه را مجرمانه دانم یا محرمانه؟ و سبب این دوگانگی هرچه باشد، مرا شیوه ای باید که شهریه بگیرم و کس نداند که می گیرم. پس بوالحسن تابلوی مدرسه به زیر آوردی و بر نام آن، کلمه ی طیبه ی «نمونه» بیفزودی و از نو نصب نمودی و بدینسان شهریه همی گرفتی که مر مدرسه نمونه است و مردمان نیز بدادندی به رغبت تمام.

و این حکایت را از آن آوردم که بدانی لابد، از دو چیز گزیر نباشد: یکی شهریه و دگر، مهریه. و دیگر آن، که تفاوتی نکنی مابین نمونه و نانمونه که فریبی بیش نباشد از بهر شهریه.